ปัญหาสุขภาพ และข้อควรระวัง
ปวดเข่าตอนกลางคืน เกิดจากอะไร ? รักษาแบบไหนดี ?
ปวดเข่าตอนกลางคืน เป็นอาการที่กวนใจใครหลายคน เพราะยิ่งดึก ยิ่งปวดมากขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้พักผ่อนได้ไม่เต็มที่ นอนหลับ ๆ ตื่น ๆ ตลอดคืน ซึ่งหากปล่อยไว้ อาจทำให้เดินไม่มั่นคง จนเสี่ยงพลัดตกหกล้ม โดยเฉพาะผู้สูงอายุ ที่มีปัญหาเคลื่อนไหวลำบาก มองเห็นไม่ชัดเจน
ทำไมบางคน รู้สึกปวดเข่าตอนกลางคืนเท่านั้น ?
◦ คอร์ติซอลหลั่งลดลง
คอร์ติซอล (Cortisol) เป็นฮอร์โมนแห่งความเครียด ที่มีฤทธิ์ช่วยลดการอักเสบ ตามส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย แต่ในตอนกลางคืน เป็นเวลาที่ร่างกายผ่อนคลาย คอร์ติซอลจึงหลั่งลดลง เป็นผลทำให้กดการอักเสบได้น้อยลง จึงรู้สึกเจ็บเข่ากว่าเดิม
◦ เข่าถูกหล่อลื่นน้อยลง
น้ำเลี้ยงข้อเข่า ประกอบด้วยสารที่ช่วยหล่อลื่นหลายชนิด โดยเฉพาะไฮยาลูรอนิกแอซิด และคอลลาเจนข้อเข่า ซึ่งในช่วงเวลากลางวัน เรามักเคลื่อนไหวตลอดเวลา เข่าจะถูกหล่อลื่นด้วยน้ำไขข้อ ทำให้รู้สึกเจ็บน้อยกว่า เมื่อเทียบกับช่วงเวลากลางคืน ที่เราไม่ค่อยได้เคลื่อนไหวเท่าใดนัก
◦ เคลื่อนไหวตลอดวัน
การเคลื่อนไหวร่างกายอย่างหนักตลอดวัน ทำให้เข่าต้องรับทั้งน้ำหนักตัว และรับแรงกระแทกต่อเนื่อง ซึ่งถ้าหากมีความผิดปกติ เช่น เดินหรือวิ่งแล้วเจ็บเข่า, เดินขึ้นลงบันไดแล้วเจ็บจี๊ด แต่ไม่ได้หยุดพัก จะยิ่งทำให้เกิดการอักเสบสะสม จนปวดมากสุดในช่วงกลางคืนได้
◦ ไม่มีเรื่องอื่นรบกวน
อีกสาเหตุหนึ่ง ที่ทำให้หลายคนรับรู้อาการปวดข้อเข่า ได้มากที่สุดในตอนกลางคืน เป็นเพราะสิ่งต่าง ๆ รอบตัวเคลื่อนไหวช้าลง กิจกรรมต่าง ๆ น้อยลง ร่างกายหยุดนิ่ง ทำให้สมาธิและความสนใจเกือบทั้งหมด ถูกดึงกลับมาอยู่ที่ตัวเอง จึงสามารถสังเกตความผิดปกติ และรู้สึกถึงอาการเจ็บปวดได้มากขึ้น
◦ อากาศเย็น
อุณหภูมิที่ลดต่ำลง ทำให้เส้นเอ็น, พังผืด, กล้ามเนื้อบริเวณข้อต่อหดรั้ง ถูกดึงเข้าหากัน จนทำให้รู้สึกเจ็บเวลาเคลื่อนไหว มีอาการคล้ายข้อติด โดยเฉพาะช่วงที่ตื่นกลางดึก เพื่อลุกมาเข้าห้องน้ำ
ปวดข้อเข่าตอนกลางคืน เกิดจากอะไรได้บ้าง ?
‣ เข่าเสื่อม ตามอายุ
ข้อเข่าอักเสบ หรือข้อเข่าเสื่อม อาการที่พบได้ในผู้สูงอายุส่วนใหญ่ เกิดจากความเสื่อมขององค์ประกอบที่มีในข้อต่อ ทั้งผิวหน้ากระดูกอักเสบ สึกกร่อน, กระดูกอ่อนเป็นแผล ฉีกขาด, น้ำไขข้อถูกสร้างลดลง, เส้นเอ็นขาดความยืดหยุ่น ส่งผลให้เกิดการเสียดสี อักเสบสะสม จนทำให้รู้สึกเจ็บเข่ามากในเวลากลางคืน ซึ่งอาจรุนแรงจนรบกวนการนอน ทำให้พักผ่อนได้ไม่เต็มที่
‣ ปวดเข่า จากกล้ามเนื้อหดเกร็ง
กล้ามเนื้อต้นขา ประกอบด้วยกลุ่มกล้ามเนื้อมัดใหญ่ 2 มัด วางตัวอยู่บริเวณด้านหน้า (Quadriceps muscles) และด้านหลัง (Hamstring muscles) ซึ่งหากใช้งานหนักซ้ำ ๆ ตลอดวัน หรือเปลี่ยนท่าทางอย่างรวดเร็ว จะทำให้กล้ามเนื้ออักเสบและหดเกร็ง จนดึงรั้งข้อเข่าให้บาดเจ็บได้ เช่น การง้างเท้าขณะกำลังเตะลูกฟุตบอล จะเกิดการเหยียดสะโพก พร้อมกับงอเข่าแบบฉับพลัน ทำให้กล้ามเนื้อต้นขา มัดที่ยึดเกาะกับข้อเข่า (Rectus Femoris muscle) ถูกดึงด้วยแรงสูงสุดขึ้นมาทันที อาจทำให้บาดเจ็บ และรู้สึกปวดเข่าตอนกลางคืนได้
‣ เอ็นอักเสบ เพราะนั่งนาน
การนั่งอยู่ท่าเดิมทั้งวัน อย่างการนั่งขับรถทางไกล นั่งขายของ หรือแม้แต่การนั่งทำงาน Work from Home ที่หลายคนนิยมนั่งในท่าขัดสมาธินั้น ส่งผลให้เกิดการดึงรั้งเส้นเอ็นต่อเนื่อง เป็นสาเหตุของการบาดเจ็บสะสม เส้นเอ็นอักเสบ จนอาจทำให้ปวดเข่ามากในเวลากลางคืน
‣ กระดูกอ่อนสะบ้าอักเสบ หลังจากวิ่ง
Runner’s Knees หรือวิ่งแล้วเจ็บเข่า เป็นอาการที่พบได้บ่อยในหมู่นักวิ่ง เกิดได้จากหลายสาเหตุ แต่ที่พบบ่อยที่สุด คือการอักเสบของกระดูกอ่อนสะบ้า (Chondromalacia patella) ทำให้รู้สึกเจ็บตื้อ ๆ ปวดแน่น ๆ บริเวณเข่าด้านหน้า อาจเจ็บมากขึ้นเวลางอเข่า หรือก้าวขึ้นลงบันได
‣ เข่าบาดเจ็บ จากอุบัติเหตุ
อุบัติเหตุที่เกิดกับข้อเข่า เช่น หกล้มเข่ากระแทกพื้น, ลื่นไถลในท่าขาเหยียดตรง อาจทำให้กระดูกหัก เส้นเอ็นฉีกขาด จนรู้สึกปวดข้อเข่าขึ้นมาทันทีทันใด โดยปวดมากขึ้นในเวลากลางคืน ส่วนกรณีของผู้สูงอายุ ที่หกล้มบ่อย ๆ อาจทำให้กระดูกอ่อนฉีกขาด กระดูกขาค่อย ๆ ทรุดลง จนกลายเป็นข้อเข่าเสื่อม อาการสะสมต่อเนื่อง อาจส่งผลให้เดินไม่ได้ในที่สุด
ปวดเข่าตอนกลางคืน รักษาแบบไหนดี ?
รักษาแบบประคับประคอง
การรักษาขึ้นอยู่กับสาเหตุเป็นหลัก อย่างโรคข้อเข่าเสื่อม อาการจะเป็นมากขึ้นตามอายุ เกิดจากการขาดคอลลาเจนไทป์ 2 คอลลาเจนข้อเข่า ส่วนการบาดเจ็บจากการทำงาน การออกกำลังกาย วิ่งแล้วเจ็บเข่า ควรพักการใช้งาน, ประคบเย็น, พันผ้ายืด และนอนหนุนเข่า แต่ถ้าเกิดอุบัติเหตุที่ทำให้ปวดเข่ารุนแรง ควรรีบพบแพทย์เพื่อตรวจเพิ่มเติม
เสริมด้วยคอลลาเจนข้อเข่า
คอลลาเจนในร่างกายลดลงทุกปี ดังนั้นการเสริมด้วย FORTE Collagen ที่มีคอลลาเจนไทป์ 1, 2, 3 และอะบาโลนคอลลาเจน จะช่วยทดแทนคอลลาเจนในส่วนที่ร่างกายสูญเสีย ทำให้ข้อเข่าแข็งแรงพร้อมรับทุกกิจกรรม ก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างมั่นใจ
ปวดเข่าตอนกลางคืนพบได้ในคนทุกวัย เป็นได้จากหลายสาเหตุ แต่สาเหตุหนึ่งที่มักจะเกิดขึ้นตามอายุ คืออาการข้อเข่าเสื่อม ที่เกิดจากการขาดคอลลาเจนไทป์ 2 ซึ่งหากเริ่มทดแทน ด้วยคอลลาเจนข้อเข่าตั้งแต่วันนี้ จะช่วยชะลอเสื่อมของร่างกาย ก่อนที่จะเกิดการบาดเจ็บ จนยากที่ฟื้นฟูให้ดีเหมือนเดิม
